avatar
Куч
148.07
Рейтинг
+85.72

Мақолалар

Қабрларни зиёрат қилиш одоби

Маънавият
Қабрларни зиёрат қилиш одоби
Ўтганлар хотирасини ёд этмоқ, қабрларни зиёрат қилишлик ва қабристонларни обод этишлик шариатимизда хайрли ва савобли амаллардан саналади.
    Мустақилликга эришилгандан сўнг жаннатмакон диёримизда бу борада кенг кўламли  ишлар қилинмоқди. Истиқлолнинг дастлабги йиллариданоқ Юртбошимиз биринчи

Огохлик давр талаби.

Маънавият
 
Огохлик давр талаби.
 
Аллохнинг бизга берган неъматлари хисобсиз. Биз уларни ҳар қанча санаксакда адоғига ета олмаймиз. Хисобсиз неъматлар ичра бир неъмат  борки, бу неъмат барчага бирдек зарур. Бу неъмат “ТИНЧЛИК” эканини барчамиз биламиз. Чунки, ҳар қайси жамият ривожи, тараққиёти, истиқболи, халқининг фаровон

Маънавий таҳдидлардан фарзандларимизни сақлайлик!

Маънавият
Маънавий таҳдидлардан фарзандларимизни сақлайлик!   
         Барчамизга яхши маълумки, дин азалдан инсон маънавиятининг таркибий қисми сифатида одамзотнинг юксак идеаллари, ҳақ ва ҳақиқат, инсоф ва адолат тўғрисидаги орзу-армонларини ўзида мужассам этган, уларни барқарор қоидалар шаклида

Камтарга камол

Маънавият
       Муқаддас динимиз инсонларни ҳамиша камтар бўлишга чақиради. Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:
яъни “Ер юзида ноҳақ такаббурлик қиладиганларни далилларимдан тўсиб қўяман. Улар қандай далилни кўрсалар ҳам, ишонишмайди, тўғри йўлни билишса ҳам, унга юришмайди. Хато йўлни билишса ҳам, унга

Ислом бузғунчиликни қоралайди

Маънавият
         Террор-лотинча сўз бўлиб, одамларни ўлдириш, мухолифларни орадан кўтариш, жамиятда кўпорувчиликларни амалга ошириш билан хавф ва даҳшатга солиш туйғуларини англатади.
     Жумладан-сиёсий, диний, мафкуравий ва бошқа мақсадларга эришиш учун шахснинг ҳаёти, соғлигига хавф туғдирувчи,  молк-мулк ва бошқа моддий иншоотларнинг йўқ килинишини хавфини келтириб чикарувчи ҳамда давлатни, ҳалқаро ташкилотларни, жисмоний ёки юридик шахсни бирон-бир салбий ҳаракатлар содир этишга мажбур қилишга, ҳалқаро муносабатларни мураккаблаштиришга, давлатларнинг ҳудудий яхлитлигини бузишга, хавфсизлигига путур етказишга, қуролли тўқнашувлар қилиб можаролар, иғвогарликлар қилишга, аҳолини қўрқитишга,   ижтимоий-сиёсий вазиятни беқарорлаштиришга

Мукофоти олинмаган мол эгаси.

Шоҳ ва шоир
Шеърият ва адабиёт
                   Мукофоти олинмаган мол эгаси.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Набий саллоллоҳу  алайҳивасаллам:
“Бизга (хайр қилган) бирортанинг қўли йўқки, албатта мукофотинибермаган бўлсак. Фақат Абу Бакр бундан мустасно. Унинг бизга қилган хайрларибор.

Илм ўрганиш фарздир

Маънавият
Илм ўрганишга интилиш ҳар бир мўмин-мусулмон зиммасидаги фарздир. Қуръони каримнинг илк нозил бўлган ояти “Ўқи!”  деган амр бўлган эди. Пайғамбар алайҳиссалом: “Бешикдан қабргача илм изла”, “Илмни Чинда бўлса ҳам ўрганинглар”, деб таълим берганлар.

Агар билмайдиган бўлсангиз, Зикр аҳлидан сўрангиз!

Маънавият
 
         Аллоҳ таоло  Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “… Агар билмайдиган бўлсангиз, аҳли зикрлардан сўрангиз!” (Наҳл, 43).
         Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломдан илм ва илм аҳлларининг фазилати ҳақида кўплаб ҳадиси шарифлар ривоят қилинган.

Пайғамбаримизнинг илмга берган таърифлари.

Маънавият
Пайғамбар алайҳиссалом илм ҳақида яна бундай деганлар: “Иймон яланғочдир, унинг либоси тақво, зийнати ҳаё, меваси эса илмдир”; “Умма-тимдан ким қирқ  ҳадисни одамларга ўргатиш учун ёдласа, қиёмат куни унга шафоатчи ва гувоҳ бўламан”; “Ким Аллоҳнинг динини теран англовчи бўлса, Аллоҳ унинг қайғу-аламини кетказиб, ўйламаган томонидан ризқлантиради”; “Аллоҳ таолога яқинлаштирадиган илмни зиёда этмайдиган куннинг қуёши чиқишида менга барака йуқ”.

Илм фазли

Маънавият
 Илмнинг фазилати қанчалик улуғ экани ҳақида соатлаб гапириш, жилд-жилд китоб ёзиш мумкин. Дунёда ҳам, охиратда ҳам инсонга илмдан кўра кўпроқ фойда келтирадиган нарса йўқ.
         Илмнинг, илм эгаларининг фазилатлари ҳақида Аллоҳ таоло бундай дейди: “… айтинг: Эй, Роббим! Менга илмни зиёда эт! (Тоҳа, 114)

Улуғларниниг илмга берган таърифлари

Маънавият
Улуғларниниг илмга
берган таърифлари
 
Улуг саҳобийлар, атоқли олимлар ва мутафаккирларнинг ҳам илм фазилати ҳақидаги кўплаб ривоятлари, хабар ва сўзлари келган. Қуйида шу-лардан айримларинигина келтириб ўтмоқчиман.
Хазрати Али (розийаллоҳу анҳу) Кумайлга: “Илм молдан яхшидир, у сени ҳимоя қилади, молни эса сен қўриқлашга

Фарзандига тарбия бермаган отанинг кўргуликлари

Маънавият
Фарзандига тарбия бермаган отанинг кўргуликлари
 
     Қадимги замонларда бир қишлоқда яшовчи чол қозининг ҳузурига келиб ўғлидан шикоят қилибди:
-         Муҳтарам қози, кеча ўғлим мени далада қўлидаги ҳўкиз ҳайдайдиган
Таёғи билан мени урди. Кўп изтироб чекдим, кўп қийналдим.

Халолдан ризқ излаш фарз

Маънавият
 
Аллоҳ таоло айтади:
 “У (Аллоҳ) сизлар учун Ерни хокисор – бўйсунувчи қилиб қўйган Зотдир. Бас, сизлар у (Ер)нинг ҳар томонида юринглар ва У (Аллоҳ)нинг ризқ-рўзидан енглар! Ёлғиз Унинг ҳузурига қайтиш бордир” (Мулк, 15).
 
Аллоҳ таоло бандалар учун Ерни бўйсундириб, уни хокисор ва сокин қилди. Қаттиқ силкиниб устидаги махлуқотларни ҳалок қилмаслиги учун тоғлар билан мустаҳкамлаб қўйди. Ердан сув чиқариб, анҳор, дарё ва денгизларни яратди. Махлуқотлари фойдаланиши, бандалари зироат ва чорвачиликда манфаат олишлари учун Аллоҳ шундай қилди. Шунингдек, Аллоҳ Ерда турли йўлларни пайдо қилди. Бас, эй инсонлар, Ернинг турли жойларида юринглар, ризқ талабида ҳаракат қилинглар! Унутмангларки, қиёмат кунида дунёда қилиб ўтган ҳар бир амалингиз ҳақида ҳисоб

Қўштирноқ ичидаги маданият.

Маънавият
                                              Қўштирноқ ичидаги маданият
 
Ҳозирги вақтда ахлоқсизликни маланият деб билиш ва аксинча, асл маънавий қадрятларни менсмасдан, эскилик сарқити деб қараш билан боғлиқ ҳолатлар

таомланиш одоби

Маънавият
Таомланиш одоби
 
Қуйидагилар таом ейишнинг одобларидир:
 
1. Қорни очганидан кейин таом ейиш ва тўймасидан бироз олдин ейишни тўхтатиш.
2. Таомдан олдин қўл ювганда қўлни сочиққа артмасдан ўз ҳолича қуритиш (бунда ювганнинг асари қўлда қолади. Таомдан кейин қўл ювганда таомнинг асари кетиши учун қўлни сочиқ билан артилади).
3.

Ҳар ишда бир яхшилик

Маънавият
Ҳар ишда бир яхшилик
 
Бир куни шоҳвазирини олиб ўзининг хос навкарлари билан овга чиқибди. Ўлжага камондан  ўқ узаётиб тўсатдан камоннинг ёйи  шоҳнинг қўлидаги бир бармоғини  кесиб кетибди.  Оғриқнинг кучидан ва ўлжага нишонни аниқололмаганидан шоҳнинг ғазаби чиқибди. Бу ҳолатни кўрган вазир майли жахлингиз чиқмасин,

Кўкламасдан аввал мева берган дарахтлар.

Маънавият
             Кўкламасдан  аввал мева берган дарахтлар.
 
Кунлардан бир кун Нўширавони Одил аъёнлари билан юрт аланийшга чиқди. Боғ-роғлар, серҳосил далалар, бозорларни  кўрди. Йўлда бир кекса, мўйсафид  кишига дуч келди. У киши белини боғлаб, сув ташиб, саҳрони обод килиш учун,

Тадбир

Маънавият
 
Тадбир
 
     Бир киши Имоми Аъзамнинг ҳузурларига келиб, омонатга ташлаб кетган молини қайтариб ололмаётганидан, омомнат олган киши омонат олганини тан олмаётганидан шикоят қилди. Имоми Аъзам унга: “Бу гапни менга айтганингни ўша одамга билдирма, бу ишни ўзим ҳал қилиб бераман”, дедилар. Шикоятчи

Фарзанднинг ота-онадаги ҳақлари

Маънавият
          Исломда фарзандлар зиммасига ота-онани ҳурмат қилиш, уларга итоат қилиш юклатил­гани каби ота-она зиммасида ҳам фарзанднинг ҳақлари борлиги уқтирилади. Фарзанднинг ота-онадаги ҳаққи, Ислом таълимоти бўйича, ҳали фарзанд дунёга келмасдан аввал бошланади. Яъни, бўлажак ота ва она зиммасида ўзининг бўлажак фарзанди олдида бажариши лозим бўлган бурчи борлиги ёш йигит-қизларга ту­шунтирилади.